Hastalık Psikolojisi

Bedensel hasta olduğunu öğrenen çocuk, ergen, yetişkin ve ailesi için tanı ile birlikde maddi manevi zor ve mücadele dolu bir süre başlar. Bu mücadele kimi için kısa sürer ve iyileşme ile sonuçlanır. Fakat kimi için de uzun süreceği gibi sağlıklı bir son garantisi de olmaz.

Ölümcül hastalık tanısı konulduğunda sonuç çoğunlukla ölüm olur. Hastalığın tanısı ne olursa olsun hasta kişi ve ona yakın kişilerde psikolojik etki ve tepkiler meydana gelir. Psikolojik etki ve tepkiler, tanıya göre, uzunluğuna göre, maddi ve manevi mücadeleye göre farklı olabilmektedir. Bu tepkiler hastanın yaşı, zihinsel ve duygusal olgunluk düzeyine ve kişilik yapısına göre değişmektedir. Tanının öğrenilmesi ile birlikte hasta kişi ve ailesi çeşitli aşamalardan geçer, yoğun şok yaşanır ve duygusal bir karmaşıklık ve şaşkınlık içine girilir. Hastalığın kabulü ve uyum sağlanmasına kadar savunma mekanizmaların devreye girdiği tepkisel süreç yaşanır. Bu savunma mekanizmaları inkar, yas, aşırı üzüntü, hayal kırıklığı, kızgınlık, kaygı, kendini veya çevreyi suçlama vs. gibi olur. Bunlar atlatıldıktan sonra hastalığın kabul edilmiş olması beklenir.

 

Hasta kişi ve ailesinin durumla yaşaması ve bedensel, zihinsel ve duygusal sorunlarla başetme yollarını araması beklenir. Yaşananlar hastalık ve sonrasındaki süreç boyu psikolojiyi etkilemeye devam eder. Bunlar tedavi süreci içinde yaşanan değişimler, iniş çıkışlar, ağrılar, kısıtlamalar, olumlu ve olumsuz sonuçlardır.

• Depresyon,
• Anksiyete,
• Çaresizlik, yorgunluk ve bitkinlik hissi,
• Kendine ve sosyal cevresine karşı agresif tutum,
• Değersiz ve işe yaramama duygusu,
• Utanç ve suçluluk hisleri,
• Hastalığa uyum güçlüğü çekme,
• Çevreye ve aile bireylerine bağımlı olma,
• Çevreye ve aile bireyleri arasında ilişki bozukluğu,
• Fiziksel görünümün değişimi,
• Fiziksel hareket kısıtlanması,
• Hastalık öncesi yaşantının değişimi,
• Sosyal geri çekilme,
• Geleceğe yönelik ümütsiz olma,
• Mutsuz ve hiçbirşeyden zevk alamama